Rozporządzenie dotyczące utworzenia Katolickiej Szkoły Społecznej w Poznaniu.

Poznań, dnia 13 czerwca 1927.

Katolicka praca społeczna od szeregu lat pomyślnie się rozwija w Archidiecezjach gnieźnieńskiej i poznańskiej. Ułatwianie i popieranie jej było ważną troską poprzedników moich, którzy w listach pasterskich, rozporządzeniach swoich i przy wielu innych sposobnościach nawoływali do gorliwego rozwijania katolickiej pracy społecznej. Organizacje katolickie, powstające w diecezjach, cieszyły się zawsze życzliwością i poparciem Władzy duchownej, duchowieństwa i wiernych. Celem przygotowania duchowieństwa do ważnej tej pracy zaprowadzono w seminariach duchownych wykłady nauk społecznych.

Okazuje się jednakże coraz większa potrzeba pogłębiania społecznej wiedzy katolickiej i przygotowania do niej zastępów gorliwych i należycie wykształconych pracowników. Inne narody i społeczeństwa katolickie już od szeregu lat posiadają instytucje, poświęcone pogłębianiu i szerzeniu wiedzy w dziedzinie katolickiej pracy społecznej i ułatwiające korzystanie z doświadczeń, poczynionych na tym polu pracy. I u nas niezbędna jest szkoła społeczna, prowadzona w duchu katolickim, po myśli Ojca św. Leona XIII i na podstawie współpracy z wielkimi organizacjami społecznymi. Myśl o utworzeniu Katolickiej Szkoły Społecznej, kiełkowała od dawna w diecezjach naszych, lecz nie można jej było dotąd wprowadzić w życie dla różnych przeszkód i trudności. Obecnie podzielić się mogę z Przewielebnym Duchowieństwem i Kochanymi Diecezjanami oraz Związkami Katolickimi radosną wiadomością, że dzięki przygotowaniom poczynionym przez poprzednika, śp. X. Kardynała Dalbora, dzięki pomocy zasłużonej w naszych diecezjach Drukami i Księgarni Św. Wojciecha, a na koniec wskutek pracy Komitetu Organizacyjnego, złożonego z kierowników istniejących w naszych diecezjach katolickich związków stowarzyszeń, powstaje do życia Katolicka Szkoła Społeczna i rozpocznie w bieżącym jeszcze roku swoją działalność, zaopatrzona dostatecznie we wszystko to, co dla rozpoczęcia owocnej jej działalności jest potrzebne.

Dla zapewnienia materialnego jej bytu oddaję Katolickiej Szkole Społecznej użytek i dochody domu zakupionego już dawniej w tym celu w Poznaniu, przy ul. Podgórnej 12b, w którym Katolicka Szkoła Społeczna działać będzie.

Zjednoczenie Towarzystw Robotników Katolickich, Zjednoczenie Młodzieży Polskiej i Zjednoczenie Kobiet Pracujących przekazały Katolickiej Szkole Społecznej jako źródło dochodu i narzędzie szerzenia swoich zasad wydawnictwo "Przewodnika Społecznego". Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha, która już poprzednio ofiarowała cenną bibliotekę społeczną, zgodziła się na pokrywanie tych wydatków Katolickiej Szkoły Społecznej, na które jej własne dochody nie starczą. Dzięki staraniom zaś Komitetu Organizacyjnego i związków katolickich Szkoła już jest wyposażoną w sale wykładowe i urządzenia szkolne, które jej pozwolą bez zwłoki rozpocząć swe czynności.

Dziękując wszystkim, którzy do stworzenia nowego dzieła się przyczynili, za ich trudy i prace, ufam, że zarówno duchowieństwo moje, jak i kochani diecezjanie moi, związki katolickich stowarzyszeń i w ogóle wszyscy, którym sprawa katolickiej pracy społecznej leży na sercu, nie poskąpią szkole moralnego i materialnego poparcia, Oby Bóg Wszechmocny sprawił, by to nowe dzieło przyczyniło się do zwiększenia chwały Bożej, wzmożenia gorliwości apostolskiej wśród duchowieństwa i wiernych i do odrodzenia zmartwychwstałej Ojczyzny w duchu katolickim, Katolicka Szkoła Społeczna istnieć będzie na podstawie następującego statutu.

Statut Katolickiej Szkoły Społecznej w Poznaniu.

Art. l.
Z dniem 1 lipca 1927 r. wchodzi w życie odrębna instytucja diecezjalna archidiecezji poznańskiej, rządząca się własnymi prawami, pod nazwą "Katolicka Szkoła Społeczna" w Poznaniu.

Art.2.
W myśl kanonu 1489 kodeksu prawa kanonicznego i art. l Konkordatu posiada Katolicka Szkoła Społeczna prawa osoby prawnej.

Art.3.
Celem i zadaniem Katolickiej Szkoły Społecznej jest:
1) szerzenie i pogłębianie katolickich zasad społecznych oraz metod działania społecznego;
2) przygotowanie kierowników i współpracowników społecznej akcji katolickiej;
3) popieranie katolickiego ruchu naukowego w tej dziedzinie;
4) utrzymanie biblioteki społecznej;
5) wydawanie czasopism i innych wydawnictw z dziedziny społecznej.

Art. 4.
Katolickiej Szkole Społecznej przydziela się:
1) Administrację udziału Stolicy Arcybiskupiej w nieruchomości położonej w Poznaniu, przy ul. Podgórnej 12b i dochody z tego udziału,
2) urządzenie szkoły,
3) dawniejszą bibliotekę społeczną Drukarni i Księgarni św. Wojciecha,
4) Wydawnictwo "Przewodnika Społecznego".

Art. 5.
Szkoła Społeczna podlega Arcybiskupowi Gnieźnieńskiemu i Poznańskiemu, który może unieważnić wszelkie zarządzenia organów Szkoły, o ile te zarządzenia nie stały się wiążącymi wobec osób trzecich. Arcybiskup Gnieźnieński i Poznański mianuje Delegata dla spraw Katolickiej Szkoły Społecznej, który bierze udział w wszystkich pracach Kuratorium z prawem sprzeciwu. Uchwały, wobec których założył Delegat sprzeciw, mogą Delegat albo Kuratorium przedłożyć Arcybiskupowi Gnieźnieńskiemu i Poznańskiemu do ostatecznego rozstrzygnięcia.

Art. 6.
Organami Katolickiej Szkoły Społecznej są Kuratorium i Dyrekcja.

Art. 7.
W skład Kuratorium wchodzą:
a) po jednym kierowniku organizacji założycieli a mianowicie: Związku Katolickich Towarzystw Robotników Polskich, Związku Kapłanów "Unitas", Związku Kobiet Pracujących, Związku Towarzystw Dobroczynności "Caritas", Związku Młodzieży Polskiej, Zjednoczenia Młodzieży Polskiej, Związku Młodych Polek, Ligi Katolickiej;
b) po jednym przedstawicielu innych katolickich związków, stowarzyszeń podporządkowanych statutowo Arcybiskupowi Gnieźnieńskiemu i Poznańskiemu lub Prymasowi Polski;
c) inne osoby mianowane na przeciąg trzech lat przez Arcybiskupa Gnieźnieńskiego i Poznańskiego wprost lub na wniosek Kuratorium. Liczba członków Kuratorium mianowanych nie będzie przekraczała połowy liczby przedstawicieli związków katolickich.

Urzędowanie osób, wymienionych ad a i b. powoływanych do Kuratorium przez Arcybiskupa Gnieźnieńskiego i Poznańskiego, kończy się z chwilą ich ustąpienia z zajmowanego w organizacji urzędu.

Art. 8.
Kuratorium konstytuuje się samo i może wyłonić z swego grona Wydział Wykonawczy, składający się z prezesa i 4 członków, oraz powołać wedle potrzeby komisje do specjalnych zadań.

Działalność Kuratorium, Wydziału Wykonawczego oraz Komisji określi osobny regulamin, uchwalony przez Kuratorium.

Art. 9.
Kuratorium:
1) czuwa nad kierunkiem i działalnością Katolickiej Szkoły Społecznej, uchwala regulaminy i instrukcje dla działalności Szkoły oraz jej Dyrekcji i profesorów;
2) wysłuchuje życzenia i postulaty katolickich organizacji społecznych;
3) przedkłada Arcybiskupowi Gnieźnieńskiemu i Poznańskiemu kandydatów na dyrektora, zastępcę dyrektora i etatowych profesorów Szkoły;
4) zatwierdza roczne sprawozdanie naukowe i administracyjne Dyrekcji i podaje je do wiadomości Arcybiskupa Gnieźnieńskiego i Poznańskiego. Kuratorium może zażądać częstszych sprawozdań od Dyrekcji;
5) zatwierdza budżet Szkoły Społecznej na cały rok, uchwala nadzwyczajne a konieczne wydatki, nieprzewidziane budżetem;
6) udziela Dyrekcji zezwolenia na wszelkie czynności prawne dotyczące nieruchomości.

Art. 10.
Dyrekcja Katolickiej Szkoły Społecznej składa się z dyrektora i jego zastępcy, których mianuje i odwołuje Arcybiskup Gnieźnieński i Poznański na .propozycję Kuratorium.

Art. 11.
Dyrektor:
1) zastępuje Katolicką Szkołę Społeczną na zewnątrz i wewnątrz, także pod względem prawnym;
2) wykonywa i przeprowadza zadania Szkoły Społecznej, stosując się ściśle do niniejszego statutu oraz do regulaminów, instrukcji i uchwał Kuratorium;
3) przedkłada Kuratorium plany naukowe i projekt budżetu rocznego;
4) jest odpowiedzialny na działalność Szkoły pod względem naukowym i administracyjnym;
5) porozumiewa się z katolickimi organizacjami społecznymi w sprawach współpracy;
6) przedstawia Kuratorium kandydatów na członków kolegium profesorskiego;
7) powołuje niestałych prelegentów;
Zastępca, dyrektora spełnia czynności dyrektora z jego polecenia i w razie jego nieobecności lub choroby.

Art. 12.
Stałych profesorów mianuje i odwołuje Arcybiskup Gnieźnieński i Poznański na wniosek Kuratorium. Grono profesorskie Szkoły jest ciałem doradczym dyrektora we wszystkich sprawach naukowych i pedagogicznych.

Art. 13.
Urzędowym organem Katolickiej Szkoły Społecznej jest "Przewodnik Społeczny".

Art. 14.
Rokiem sprawozdawczym Szkoły Społecznej jest rok kalendarzowy.

Art. 15.
Władze Katolickiej Szkoły Społecznej podpisywać będą w następujący sposób: pod nazwą lub pieczęcią Katolickiej Szkoły Społecznej przy podpisywaniu Dyrekcji kładzie swój podpis dyrektor lub jego zastępca. Przy podpisywaniu Kuratorium wypisuje się pod nazwą lub pieczęcią Katolickiej Szkoły Społecznej słowo "Kuratorium" a poniżej kładzie swój podpis prezes Kuratorium lub jego zastępca.

Art. 16.
Katolicka Szkoła Społeczna przestaje istnieć na skutek decyzji Arcybiskupa Gnieźnieńskiego i Poznańskiego lub uchwały Kuratorium, zatwierdzonej przez Arcybiskupa Gnieźnieńskiego i Poznańskiego. W wypadku rozwiązania Szkoły rozporządza jej majątkiem Arcybiskup Gnieźnieński i Poznański na cele społecznej akcji katolickiej.

Statut powyższy zatwierdzam, a na podstawie statutu mianuję:
a) Delegatem arcybiskupim do Kuratorium Katolickiej Szkoły Społecznej w myśl art. 5 statutu Katolickiej Szkoły Społecznej Ks. Szambelana Józefa Kłosa.
b) członkami kuratorium w myśl art. 7 a statutu Katolickiej Szkoły Społecznej:

1) ks. Czesława Michałowicza, sekretarza jeneralnego Związku Katolickich Towarzystw Robotników Polskich,
2) ks. Tadeusza Zamysłowskiego, sekretarza jeneralnego Związku Kapłanów "Unitas",
3) ks. Franciszka Foreckiego, sekretarza jeneralnego Związku Kobiet Pracujących,
4) ks. kanonika Walentego Dymka, sekretarza jeneralnego Związku Towarzystw Dobroczynności "Caritas",
5) ks. Ludwika Jarosza, sekretarza jeneralnego Związku Młodzieży Polskiej,
6) ks. Waleriana Adamskiego, dyrektora Zjednoczenia Młodzieży Polskiej,
7) ks. Kanonika Józefa Schulza, sekretarza jeneralnego Związku Młodych Polek,
8) ks. Prałata Józefa Prądzyńskiego, sekretarza jeneralnego Ligi Katolickiej;

c) dyrektorem tejże szkoły ks. Dr. Edwarda Kozłowskiego z Poznania.Kuratorium i Dyrekcja zechce mi w najkrótszym czasie przedłożyć za pośrednictwem Delegata propozycje i wniosek w sprawach przewidzianych statutem.


Druk: "Miesięcznik Kościelny Archidiecezyj Gnieźnieńskiej i Poznańskiej", 6(1927), s. 31-34;
także: Dzieła, s. 180-185. 

odsłon: 5480 aktualizowano: 2012-01-09 16:24 Do góry